استفاده زيـاد از اينترنت

استفاده زيـاد از اينترنت سبب ميشود تـا فـرد نتوانـد بـا خـانواده
خود ارتبـاط برقـرار كنـد و روابـط خـانوادگي و
زندگي زناشويي دچار اخـتلال مـي گـردد . وقـت
گذراني بيش از حد در دنيـاي اينترنـت و سـايت
گرديهاي بيفايده، علاوه بر تلف كـردن پـول و
سرمايه، سبب ميشود تا كاربران در انجام تكاليف
تحصيلي كوتاهي نمايند و دچـار افـت تحصـيلي
شـوند. بسـياري از كـاربران اينترنـت، كارمنـداني
هستند كه در ساعت كاري، به جاي انجام وظيفه،
وقـــت خـــود را در ســـايت هـــاي اينترنتـــي و
سرگرميهاي آن ميگذرانند و هزينههـاي جبـران
ناپذيري بر اقتصاد وارد مي كنند. در داخل كشـور
موضوع اينترنت و تاثير آن هنوز مورد توجه جدي
جامعه شناسان قـرار نگرفتـه اسـت . ايـن امـر تـا
حدودي به تازگي موضوع مربوط مـي شـود و تـا
اندازه اي هم ناشي از عدم آشنايي جامعه بـا ايـن
رسانه هاي ارتباطي است.
يك تحقيـق بـه بررسـي تـاثيرات اسـتفاده از
اينترنت بر نسبي نگري هنجاري و جهـان نگـري
دانشجويان دانشـگاه تبريـز پرداختـه اسـت . ايـن
تحقيق به روش پيمايشـي و بـر روي ٢٨٣ نفـر از
دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشـگاه تبريـز در
رشتههاي مختلف تحصيلي به عمـل آمـده اسـت .
يافتههاي اين پژوهش نشان داد كه ٩/٨٦ درصد از
دانشجويان مورد مطالعه، به اينترنت و خدمات آن
دسترسي داشته اند و ٨/٨٥ درصـد از دانشـجويان
نمونه از اينترنت و خدمات آن استفاده مي كـرده –
انـد. بـر اسـاس نتيجـه ايـن پـژوهش، اخـتلاف
معناداري بين كاربران و غير كـاربران اينترنـت در مورد احساس تعلق به ملل و جوامع ديگر وجـود
نداشته است. يعني بـا افـزايش يـا كـاهش ميـزان
استفاده از اينترنت، ميزان احساس تعلق افزايش يا
كاهش نمييابد . بين كـاربران و غيـر كـاربران در
ميزان نسبي نگري هنجـاري تفـاوت وجـود دارد .
كساني كه بيشـتر از اينترنـت اسـتفاده نمـوده انـد
نسبت به كساني كه استفاده ننمودهاند نسبي نگرتر
هستند. ( منطقي ، ١٣٨٦ ، ص ٩٨(
تحقيق ديگري درباره بررسي تاثيرات اسـتفاده
از اينترنت بر نسبي نگري هنجاري و جهان نگري
دانشجويان دانشگاه تبريز صورت گرفته است. اين
تحقيق به روش پيمايشـي و بـر روي ٢٨٣ نفـر از
دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشـگاه تبريـز در
رشتههاي مختلف تحصيلي انجام گرفته است. هر
چند متغير وابسته تحقيق (نسبي نگري هنجاري و
جهان نگري)، ارتباط مستقيمي با موضوع بحث ما
ندارد.
همچنين تحقيقاتي هم در زمينه اوقات فراغت
و تحولات نگرشي و ارتباط آنها با اينترنت انجام
شده است كه به دو مورد از آن ها اشاره مي شود:
تحقيق «جوانـان و فراغـت مجـازي » بـه بررسـي
كاركردهاي چت در كافي نتهاي تهران پرداختـه
است. پژوهشگر با استفاده از دو مفهوم «رسانهاي
شدن» و « خانگي شدن»، به توصيف نحوه گذران
اوقات فراغت در جامعـه جـوان ايرانـي پرداختـه
است: در اين ميان، فضاي چت رومهاي اينترنتـي
به منزله عرصه اي مـدرن بـراي سـرگرمي مـورد
توجه قرار گرفته است. تحقيق مذكور بـر اسـاس
روشهاي پيمايشي انجام شده است. بدين طريـق
كه پرسشنامهاي در اختيـار مراجعـه كننـدگان بـه كافي نتها قرار داده شده و اطلاعات مـورد نيـاز
جمعآوري گرديد. برخي از نتايج اين تحقيـق كـه
به تحقيق جاري ارتبـاط بيشـتري پيـدا مـي كنـد
عبارتند از: گروههاي سني جوان تر به كاركردهاي
تفريحي و تفنني چت و تفكيك بيشـتر دو حـوزه
مجازي و واقعي توجه بيشتري دارند. ايـن گـروه
بيشتر به دنبال گسترش شبكههاي دوستي بـوده و
از چت كردن لذت بيشتري مي برنـد و در همـان
حال از فرصتهايي كـه اينترنـت بـراي ناشـناس
ماندن و گاه پنهـان سـاخت ن هويـت واقعـي آنـان
فراهم ميسازد استفاده مي كننـد . از سـوي ديگـر
گروه بزرگسـال بـا وسـواس بيشـتري دسـت بـه
انتخاب ميزنند و در كنترل روابط خويش و سطح
و جهت آن مهارت بيشتري دارند. يافته هاي ايـن
پژوهش نشان داد. كه دختـران جـوان در انتخـاب
شركاي گفت و گوي خود، به معيـار سـن توجـه
بيشتري دارند. اين مسئله بيانگر هنجارهـاي رايـج
در آشناييهاي افراد غير هم جنس و جامعهپذيري
مورد انتظـار دختـران جـوان اسـت .

كاركردهـاي
فراغتــي و ســرگرم كننــده (غلبــه بــر تنهــايي و
سرگرمي) بيش از موارد ديگـر (مثـل، شـناخت و
دوستيـابي ) مـورد توجـه كـاربران بـوده اسـت .
تجارب بديع جـذابي كـه محـيط اينترنـت بـراي
خودشناسي، هويت يابي و نيز مشاركتهاي نوين
فراهم ميسازد تحت الشعاع كاركردهـاي سـرگرم
كننده قرار ميگيرد. فضاي غالب در محـيط چـت
روم، گفتوگوهاي دوستانه جوانان غير هم جنس
است كـه بـا نيـت ارضـاي كنجكـاوي، آشـنايي،
سرگرمي و گاه شيطنت و ماجراجويي بـدان روي
آورده اند. انگيزه ها و چگونگي استفاده كاربران از چتهاي اينترنتي بيانگر تفاوت هـاي جنسـيتي و
ميل بيشتر پسران به استفاده از موقعيـت جنسـيتي
برتر خود در اجتمـاع بـراي انتخـاب سـرگرمي و
جست و جوي روابط دوستانه و آزاد است.
پژوهشــگر در ايــن تحقيــق، ســرگرميهــاي
مجازي را عاملي مي داند كـه علاقـه جوانـان بـه
مشـاركت اجتمـاعي و فعاليـتهـاي مـدني را بـا
انگيزههاي مختلف تحت الشعاع قرار مـي دهـد و
ممكن است بـر مهـارت هـاي اجتمـاعي آنـان در
تدارك فراغتهاي گروهي و تفريحات و بـازي –
هاي غير مجازي تاثير منفـي بگـذارد . هـم چنـين
مجاورت طولاني با فضاي مجازي، مـي توانـد بـه
تاثير پـذيري افراطـي از هنجارهـا و ارزش هـا در
عرصههاي مختلف ارتباطي و اجتماعي انجاميده و
با تقويـت جهـان وطنـي، تعلقـات ملـي و سـنتي
كاربران را تحت تاثير خودش قرار دهد. (ذكـائي،
.( ١٣٨٣
دو مطالعه مهم در آمريكا انجام شد كه معمولا
به عنوان شاهدي بر تاثيرات منزوي كننده اينترنت
مورد استناد قرار مي گيرند. اول مطالعـه پيمايشـي
دانشگاه استنفورد بر روي ٤٠٠٠٠ نفر بـود كـه از
سوي ناي و اربرينـگ انجـام شـد، و دوم مطالعـه
معروف رابرت كراوت كه در ادامـه بـه آن اشـاره
خواهد شد. نتـايج تحقيقـات دان شـگاه اسـتانفورد
بيانگر آن بود كه كاربران اينترنت، زمان كمتري را
براي گذراندن با دوستان و اعضاي خانواده، خريد
از فروشگاهها، مطالعه روزنامه و تماشاي تلويزيون
صرف مي كنند. ( ٢٠٠٨ ، Giddens (
تحقيقات كراوت نشان ميدهد كـه صـفحات
شخصيتي فرد هم در اين ميان مهم هسـتند . افـراد برونگرا تاثيرات مثبتي را از كار بـا اينترنـت مـي
پذيرند، در حالي كه ايـن مطلـب در مـورد افـراد
درونگرا بر عكس است. ( ٢٠٠٨ ،Gorriz (
كتاب مهم اجتماعات مجازي، نوشـته هـوارد
رينگولد است. هر چنـد كـه ايـن كتـاب در سـال
١٩٩٣ ،يعني در اوان رشـد اينترنـت و زمـاني كـه
هنوز اينترنت گسترش چنداني نيافته بـود نگاشـته
شد. اما اين كتاب با مطـرح كـردن بحـث جوامـع
مجازي، چشمانداز جديـدي را گشـود . منظـور از
جوامع مجازي، جوامعي هستند كه در آن افراد بـه
واسطه ارزشها و علائق مشترك، از طريق شـبكه
اينترنت به همديگر متصل مي شوند و پيونـدهاي
دوستي و حمايتي ميان آنان به وجود مي آيـد كـه
ممكـن اســت بــه ارتبــاط رودررو هــم بينجامــد .